Τα επαγγέλματα που έζησα στο Αγερσανί(Μέρος B΄)

                                                                 

Συνέχεια..............

6.Ο Τσαγκάρης

Οι τσαγκάρηδες  του χωριού ήταν αρκετοί   και  κατασκεύαζαν υποδήματα ανδρικά και γυναικεία δυο τύπων,αυτά που ήταν απαραίτητα για τις γεωργικές εργασίες και τα σκολιανά δηλαδή γιορτινά ή καλά όπως τα λέγανε .
Τα ανδρικά καθημερινά ή και γεωργικά παπούτσια ήταν πιο ψηλά για να μην μπαίνουν νερά και λάσπες μέσα,είχαν πέτσινα κορδόνια και ήταν  κατασκευασμένα από χονδρά δέρματα και από κάτω με χονδρό λάστιχο συνήθως ρόδας αυτοκινήτου που ο τσαγκάρης λέπτυνε ελαφρώς με την φαλτσέτα ήταν δε ραμμένα με χονδρό σπάγγο.Σε μερικές περιπτώσεις από κάτω κάρφωναν πέταλα για να μην φθείρονται εύκολα.
Τα καθημερινά γυναικεία παπούτσια ήταν κοντά και ίσια από κάτω και κατασκευάζονταν από τα ίδια υλικά με τα ανδρικά αλλά σε πιο ελαφριά έκδοση και βεβαίως δεν είχαν πέταλα.
Τα σκολιανά ή γιορτινά ή καλά παπούτσια ανδρικά και γυναικεία κατασκευάζονταν από πιο ελαφρά και καλλίτερα επεξεργασμένα δέρματα, τα μεν ανδρικά είχαν ελαφρύ τακούνι  ύψους περίπου δυο πάντων ήταν ραφτά ή και καρφωτά  με ξυλόπροκες ενώ τα γυναικεία είχαν τακούνι ύψους περίπου πέντε πόντων και έφεραν στο επάνω μέρος μια μεταλλική εγκράφα. 

Τσαγκαρειό

(φωτ.ιντερνέτ)

Οι τσαγκάρηδες αυτοί επίσης κατασκεύαζαν και επιδιόρθωναν τις πέτσινες σχολικές τσάντες καθώς επίσης και ότι άλλο ήταν κατασκευασμένο από δέρμα.  

Αναφέρω τους μαστόρους αυτούς με κίνδυνο να έχω ξεχάσει κάποιους.

Ο Δημήτρης Κάβουρας(Πούλιαρης),ο Βασίλης Τολάκης και ο αδελφός του Πέτρος (Πετροκωνσταντήδες),Ο Βασίλης Αρτσάνος(Κοκονιάρης) και ο  Νικόλας Φουντούλης (Νικολάκης),

Το επάγγελμα αυτό είχε πολύ πέραση τότε και πολλά άλλα αγερσανιοτόπουλα μαθήτευαν σε τσαγκάρηδες στη χώρα όπως ήταν οι Τσακωνιάτιδες και ο Σκλαβούνος και στη συνέχεια μετανάστευσαν στην Αθήνα όπου και συνέχισαν όπως π.χ. ο Αποστόλης ο Πρεβόλης,τα αδέλφια Αντώνης και Νίκος Μελισσουργός,ο Γιώργος Κάβουρας(Μπιρίκος)κ.α.

Σήμερα με τα έτοιμα υποδήματα το επάγγελμα έχει σχεδόν εξαφανιστεί από το χωριό και το ασκεί ως επιδιορθωτήριο ένας επαγγελματίας απόγονος αγερσανιωτών μεταναστών της Αθήνας. 

Αρκετοί Αγερσανιώτες άσκησαν το επάγγελμα του τσαγκάρη και στην Αθήνα,όπως ο Γιώργος Κάβουρας(Μπιρίκος),Αντώνης και Νικόλας Μελισσουργός στην Κυψέλη,ο Αποστόλης Ι.Πρεβόλης στο κέντρο της Αθήνας.

7.Ο Κουρέας

Άλλο ένα επάγγελμα που απασχολούσε αρκετούς επαγγελματίες σε όλο το μήκος του χωριού.

Οι κουρείς αυτοί ή μπαρμπέρηδες δεν ασχολούνταν αποκλειστικά με το επάγγελμα αυτό αλλά το κύριο επάγγελμά τους ήταν η γεωργία ή ήταν παντοπώλες.
Κυρίως έκαναν το ανδρικό κούρεμα και ξύρισμα και όχι το γυναικείο.Οι γυναίκες όποτε ήταν ανάγκη για κόψιμο μαλλιών ή για κανένα γάμο πήγαιναν στην χώρα στον Πετρά.

(φωτ.ιντερνέτ)

Ο Ανδρέας και ο Στέλιος Μαργαρίτης (Νταφώτηδες),ο Νικόλας Αρτσάνος (Νικολαράς),ο Βασίλης Καραμανής(Γιατράκος) και ο Στάθης Ρεφενές(Σταθούλης)

Σήμερα το επάγγελμα εξακολουθεί να υπάρχει στο χωριό  από νέους επαγγελματίες και για άνδρες και γυναίκες.

8.Ο Παντοπώλης

Τα χρόνια εκείνα οι αγερσανιώτες προμηθεύονταν τα είδη πρώτης ανάγκης για την σίτιση της οικογένειας ,την καθαριότητα του σπιτιού αλλά και υλικά γεωργικής χρήσης όπως τα σχοινιά από τα παντοπωλεία του χωριού και ελάχιστες φορές αγόραζαν τις προμήθειές τους  από τη χώρα.

Στο χωριό υπήρχαν αρκετά παντοπωλεία που κάλυπταν τις ανάγκες τις  κάθε γειτονιάς.Αλλα παντοπωλεία διέθεταν αρκετά είδη και άλλα μόνο τα απαραίτητα και συνήθως τα είδη διατροφής.
Το ζύγι των προιόντων που τα περισσότερα ήταν χύμα εκτός κονσερβών,κουτιών γαλακτος και τα φακελάκια των μπαχαρικών γίνονταν στο βιζυνέ όπου το κάθε γραμμάριο ή πιο παλιά δράμι είχε την αξία του.

(φωτ.ιντερνέτ)

Οι πληρωμές στον παντοπώλη γίνονταν είτε εις είδος όπως ήταν τα αβγά είτε επί πληρωμή η οποία και αυτή είχε δυο τρόπους. Τον άμεσο με την αγορά του προϊόντος και πληρωμή(η μέθοδος αυτή ήταν μειοψηφούσα) και τον έμμεσο  με το γράψιμο στο (τεφτέρι)δεφτέρι.Στην περίπτωση αυτή η εξόφληση στον παντοπώλη γίνονταν είτε μετά  την καλοκαιρινή παράδοση  της πατάτας στην Ένωση και την εξόφληση των παραγωγών συνήθως τους Φθινοπωρινούς μήνες  ή όταν ο αγρότης πουλούσε στον χασάπη κάποιο μεγάλο ζώο όπως π.χ. βόδι,κατσίκα κ.α.
Τα παντοπωλεία αυτά διέθεταν και  λιχουδιά για τα παιδιά που ήταν οι καραμέλες και ειδικά οι τύπου τσάρλεστον.
Ενα φράγκο 10 καραμέλες,μια δεκάρα η μια.  

Παντοπωλεία στο χωριό είχαν τα αδέλφια Βασίλης και Ευστάθιος Ρεφενές στο πάνω και το κάτω χωριό αντίστοιχα που ήταν και τα μεγαλύτερα,ο Νικόλας Γαλατερός,ο Γιάννης Μαργαρίτης (Μπούνης),ο Γεώργιος Κάβουρας και ο Ανδρέας Ζώρος (Τζογνής).

 Με την άνθιση των σούπερ μάρκετ στην χώρα και την διευκόλυνση που προσέφεραν οι συγκοινωνίες τα παντοπωλεία συρρικνώθηκαν και έκλεισαν αφού  οι χωριανοί ψώνιζαν πλέον τα είδη του σπιτιού από εκεί.Παρόλα αυτά εξακολουθούν να υπάρχουν λίγα καταστήματα στο χωριό που εξυπηρετούν ενώ δημιουργήθηκαν και νέα καταστήματα  αυτού του είδους στις τουριστικές περιοχές του χωριού.

9. Ο Περιπτεράς
Το χωριό μας διέθετε και περίπτερο με την κλασσική μορφή ξύλινου περιπτέρου χρώματος καφεκόκκινου.
Η θέση του περιπτέρου ήταν αριστερά της πόρτας  της αυλής της εισόδου στην πλατεία του Αγίου Σπυρίδωνα.Ιδιοκτήτες του περιπτέρου ήταν η οικογένεια του Παντελή και της Πετρινόλας Χίου.
Το περίπτερο αυτό δεν υπάρχει σήμερα.

10.Ο Χασάπης

Εκείνα τα χρόνια το κρέας δεν ήταν ανάμεσα στις συχνότερες διατροφικές συνήθειες  των αγερσανιωτών.

Οι περισσότεροι είχαν τα κοτόπουλά ,τα κατσίκια τους και τα χοιρινά τους όπου από εκεί έπαιρναν το κρέας τους για να το καταναλώσουν τις γιορτές και τις Κυριακές.Την υπόλοιπη περίοδο τα ζωντανά τους τα πουλούσαν στον χασάπη για να ενισχύσουν το σε ρευστό χρήμα εισόδημά τους.

Παράλληλα όμως στο χωριό υπήρχαν και τρία  χασάπικα.Του Αντώνη του Λαγογιάννη (Τσουγκράνη) από το Γλινάδο,του Βαγγέλη Παραβατού και του Βασίλη Μαργαρίτη (Φιλιότσου).

Τα εργαλεία του χασάπη

(φωτ.ιντερνέτ)

Τα κρεοπωλεία αυτά ήταν ανοικτά από το  Σάββατο το απόγευμα μέχρι  και την Κυριακή το πρωί μετά την εκκλησία για να μπορέσει το χωριό να προμηθευτεί το κρέας του σε αμνοερίφια,μοσχάρι και χοιρινό.

Σήμερα εξακολουθεί να υπάρχει στο χωριό κρεοπωλείο που εξυπηρετεί όσους δεν επιθυμούν να αγοράσουν το κρέας τους  από τα κρεοπωλεία της χώρας.

11.Ο Φούρναρης

     Το ψωμί της η οικογένεια το έφτιαχνε  στο σπίτι της και το φούρνιζε ομαδικά και με γυναικείες παρέες στους φούρνους της γειτονιάς.

Φούρνισμα

(φωτ.ιντερνέτ)

     Σχεδόν σε κάθε γειτονιά υπήρχε κάποια οικογένεια που είχε φούρνο και τον διέθετε στις γειτόνισσες για να ψήσουν το ψωμί και τα φαγητά τους .Για την αμοιβή της η ιδιοκτήτρια του φούρνου έπαιρνε το λεγόμενο φουρνιάτικο που ήταν συνήθως ένα καρβέλι ψωμί.

     Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 αν δεν κάνω λάθος έγινε ο πρώτος επαγγελματικός φούρνος  στο χωριό από τον Δράγαζη, ένα φούρναρη από το Σαγκρί και λίγα χρόνια αργότερα ο Στέλιος Δημητροκάλλης(Μπεξής) έκανε το δικό του φούρνο στο πάνω χωριό που έκαιγε μαζούτ.

Σήμερα ο μεν  πρώτος φούρνος  λειτουργεί από την οικογένεια του Νικόλαου Δημητροκάλλη ο δε δεύτερος από την παιδιά του Στέλιου Δημητροκάλλη.

   

12.Ο Τυροκόμος

     Ετσι όπως ήταν διαμορφωμένη η αγερσανιώτικη οικιακή οικονομία  αρκετοί στο χωριό είχαν στην κατοχή τους  πρόβατα και γίδια από τα οποία από το γάλα των οποίων  κατασκεύαζαν τυρί και μυζήθρα.

     Στο χωριό λειτουργούσαν μερικές μάντρες(τυροκομέια) όπου οι χωριανοί κατόπιν συμφωνίας με τον τυροκόμο που είχε και την μάντρα,παρέδιδαν το γάλα τους και έπαιρναν την ποσότητα του τυριού ή της μυζήθρας που είχε συμφωνηθεί.

Τα εργαλεία του τυροκόμου

(φωτ.ιντερνέτ)

   Εγώ θυμάμαι  αρκετά καλά και λίγο πριν κλείσουν την μάντρα-τυροκομείο του θείου της μάνας μου του Σταμάτη του Καπρή στην περιοχή του Αη Παντελεήμονα-Καψανά και του θείου του πατέρα μου Γιώργη Μεντζουβή (Σορώκου) στον αγροτικό οικισμό Μαστοράκης  που τυροκομούσε ο γαμπρός του Βασίλης Πολυκανδριώτης(Εργης).

    Σήμερα δεν υπάρχουν πλέον τέτοιες μάντρες  (τυροκομεία) στην περιοχή του χωριού.Η κτηνοτροφία που έχει πια αναπτυχθεί πολύ στο νησί έχει περάσει σε επαγγελματικά επίπεδα και το γάλα παραδίδεται στην Ένωση Συνεταιρισμών.

13.Ο Εμπορος υφασμάτων

Στο χωριό κατέφθαναν έμποροι υφασμάτων από την χώρα με φορτωμένα τα μουλάρια τους υφάσματα.     

Εκτός όμως από τους πλανόδιους, στο χωριό υπήρχε και κατάστημα υφασμάτων, ειδών ρουχισμού και ειδών προικός όπως έλεγαν.

      Στο μεγάλο γιοφύρι οι αδελφοί Γιώργος και Βαγγέλης Γαλατερός είχαν στήσει το δικό τους κατάστημα  το οποίο το έκλεισαν αργότερα για αυτό της χώρας και έτσι στο χωριό εγκαταστάθηκε ο Μερτινός.

      Σήμερα στο χωριό δεν υπάρχει παρόμοιο κατάστημα

     

14.Η Μοδίστρα

      Τα έτοιμα ενδύματα εκείνη της αποχή ήταν σχεδόν ανύπαρκτα.Κάθε γυναίκα έπρεπε να πάει στη χώρα ή στο χωριό που λειτουργούσαν καταστήματα υφασμάτων για να προμηθευτεί τα μέτρα υφάσματος που χρειάζονταν είτε για φορέματα είτε για εσώρουχα είτε για σεντόνια κ.λ.π. και στη συνέχεια να πάει στη μοδίστρα της.

      Στο χωριό υπήρχαν αρκετά κορίτσια που είχαν δικό τους μοδιστράδικο και πολλά άλλα νεαρά κορίτσια που μαθήτευαν κοντά τους αλλά άλλες υποχρεώσεις  τις ανάγκασαν να ασχοληθούν με τις ανάγκες της οικογένειας όπως π.χ. η πρώτη εξαδέλφη της μητέρας μου Νικολέτα Καπρή που όπως με ενημέρωσε η κόρη της Φωτεινή μαθήτευσε κοντά στην Κατίνα Μαργαρίτη(πιτσιρίκενα) αλλά λόγω γάμου και υποχρεώσεων στα χωράφια ασχολήθηκε μόνο με τα ρούχα της οικογένειας.  

Ραπτομηχανή

(φωτ.ιντερνέτ)

 Οι μοδίστρες αυτές έραβαν γυναικεία και παιδικά ενδύματα, εσώρουχα, κουρτίνες,ανδρικά υποκάμισα  μέχρι και νυφικά,πάνινες τσάντες για το σχολείο καθώς  επιδιόρθωναν και αυτά που είχαν πρόβλημα.

 Θυμάμαι να ακούω γυναίκες στο δρόμο να λέει η μία στην άλλη «πάω για μπρόβα (πρόβα).

Οι μοδίστρες αυτές έραβαν και επιδιόρθωναν επίσης  και τις στολές των λίγων  βρακάδων που είχαν απομείνει στο χωριό.

Θα αναφέρω όσες μοδίστρες θυμάμαι,κυρίως όμως τις παλιότερες.Την Φωτεινή Καραμανή (Κατσιμίδη),την Κατίνα Καραμανή Μαχτά) και Κατίνα Μαργαρίτη(Πιτσιρίκου).

   Τα έτοιμα ρούχα στέρησαν την δυνατότητα στο επάγγελμα να εξακολουθεί να διατηρεί την ζωντάνια του.Παρόλα αυτά  εξακολουθεί να υπάρχει στο χωριό.

Συνεχίζεται....................