Άγιος Αρσένιος-Νάξου(Τόπος και χρόνος): Ο Πύργος της Στελίδας

Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2019

Ο Πύργος της Στελίδας

Η περιοχή της Στελίδας καθώς και το βουνό της, ο Πύργος, στα μέσα της δεκαετίας του 1960 ασκούσαν στην παιδική μου φαντασία μια παράξενη γοητεία που την συνόδευε μεγάλη περιέργεια.

Ο Πύργος το 1969 (Διάθεση φωτ. Στέφανος Κληρονόμος)

Η τοποθεσία τα χρόνια εκείνα ήταν μια μακρινή και άγνωστη περιοχή για τις οικογένειες που δεν είχαν κτήματα εκεί κοντά.

Εκεί διέμεναν -σχεδόν μόνιμα- Αγερσανιώτικες οικογένειες που κυρίως ήταν κτηνοτρόφοι (εξέτρεφαν πρόβατα και κατσίκες) και κατασκεύαζαν με το γάλα τους τυριά και ξινότυρα και με το μαλλί τους υφαντά και ρούχα. Επίσης, επιδίδονταν στο κυνήγι λαγών. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα ή μεγάλων χριστιανικών εορτών, όπως Χριστουγέννα και Πάσχα, καθώς και σε περίοδο εκλογών, οι περισσότερες οικογένειες κατέβαιναν στο χωριό.

Τα παιδιά τους -και συμμαθητές μας- έρχονταν το πρωί από την Στελίδα στο σχολείο με τα γαϊδούρια, και το μεσημέρι με το σχόλασμα επέστρεφαν πάλι εκεί.

Η Στελίδα κατοικείται από πολύ παλιά. Έχει καταγραφεί ως επίσημος οικισμός του χωριού με τον όρμο του Αγίου Προκοπίου να αποτελεί το επίσημο λιμάνι των Φράγκων, των Τούρκων και των πειρατών.

Αξίζει να σημειωθεί πως στη σελίδα 25 του βιβλίου του Νίκου Κεφαλληνιάδη με τίτλο «Αγερσανί Νάξου: το παραγωγικό, παραδοσιακό και τουριστικό κεφαλοχώρι» (έκδοση Σύλλογος Αγ. Αρσενίου Νάξου, 1987) αναφέρεται η ιστορία του βοσκού της Στελίδας Γιάννη Μαργαρίτη, πατέρα του Δημήτρη Μαργαρίτη (Κυριακοζούλη) και ο έξυπνος τρόπος που εξόντωσε μόνος του τους πειρατές που του είχαν κλέψει πολλές φορές τα «ζουλοπρόβατά» του.

Τα χρόνια πέρασαν. Η Στελίδα έχει μετατραπεί σε ακριβή τουριστική περιοχή. Το βουνό της, ο Πύργος, κοντεύει να εξαφανιστεί από την ισοπέδωση που υφίσταται λόγω της μανίας για άναρχη τουριστική οικοδόμηση που συνεπικουρείται από την αδιαφορία του ελληνικού Κράτους, το οποίο με τη σειρά του αλλάζει κατά καιρούς τις νομοθετικές διατάξεις για το εν λόγω μέρος.

Με αφορμή αυτές τις σκέψεις, ξεκίνησα και ΄γω να κατακτήσω την κορφή του Πύργου, του δικού μας Ζα ,του δικού μας Ολύμπου.

«Ίσως, εάν ο χρόνος επιτρέπει, να βρω τα ίχνη του τρόπου ζωής των ανθρώπων εκείνων», σκέφτηκα, «μα και πάλι εάν δεν το πετύχω θα έχω σίγουρα την χαρά να δω από ψηλά τον τόπο μου και το χωριό μου».

Στην αρχή της ανάβασης τα πράγματα ήταν σχετικά εύκολα. Τα λίγα φρύγανα και αγριάγκαθα επέτρεπαν τη δίοδό μου με κόστος τα λίγα τσιμπήματα. Στη συνέχεια όμως, εξαιτίας των βράχων και της ανηφόρας που μεγάλωνε τα πράγματα δυσκόλευαν και έπρεπε να βρεθεί ένας πιο ανώδυνος τρόπος ανάβασης που δεν ήταν άλλος από το δρόμο του νερού.

Το νερό των χειμωνιάτικων βροχών είχε κατέβει από την κορυφή προς την θάλασσα και είχε δημιουργήσει το δικό του μονοπάτι ̇ πετρώδες μεν αλλά απαλλαγμένο από φρύγανα.

Ο δρόμος του νερού

Φωτ. Ι. Μελισσουργός

Μετά από αρκετά λεπτά, η κορυφή του Πύργου ήταν έτοιμη να παραδοθεί στον παιδικό νοσταλγό της.

Μετά την απόλαυση των συναισθημάτων και των εικόνων, η κατάβαση, παρότι και αυτή δύσκολη, είχε διαδικαστικό χαρακτήρα.

Ο στόχος επετεύχθη.

Η Πηγή (φωτ. Ι. Μελισσουργός)

Φανερή η ανθρώπινη παρέμβαση για την αποθήκευση του νερού

Εδώ σύμφωνα με μαρτυρίες πότιζαν τα ζώα τους

Πετροθήκια στην κορυφή

Φωτ. Ι. Μελισσουργός

Δεν μπορεί κανείς μην σταθεί με σεβασμό μπροστά στην τιτάνια προσπάθεια, λόγω έλλειψης μέσων τότε, των φτωχών κτηνοτρόφων να διαχωρίσουν τα μεταξύ τους βοσκοτόπια.