Αρδευση της παραγωγής στο Αγερσανί

Άρδευση παραγωγής

Αυτή την εποχή στο Αγερσανί αλλά και σε όλα τα λιβαδοχώρια η πιο κύρια γεωργική ασχολία είναι το πότισμα της παραγωγής του πατατόσπορου.

Θεώρησα λοιπόν ότι είναι ευκαιρία να καταγραφεί η εξέλιξη των μεθόδων που οι λιβαδίτες πότιζαν την παραγωγή τους  αλλά και τα ζαρζαβάτια τους.

Η εξεύρεση τεχνικών τρόπων άρδευσης για την εξασφάλιση της παραγωγής από τις καλλιέργειες ήταν γνωστή από τους αρχαίους χρόνους,ιδιαίτερα στις περιοχές όπου το ύψος και η κατανομή των βροχοπτώσεων δεν ήταν αρκετές για την ανάπτυξη των καλλιεργούμενων φυτών.

Σε όλες τις περιπτώσεις τα διάφορα σχέδια διάχυσης των τεχνολογιών των αρδεύσεων είναι τα ίδια, ή σχεδόν τα ίδια και μπορούν να συνοψιστούν στο ακόλουθο σχήμα συναρτήσει του χρόνου:

1)Τόπος της εφεύρεσης ήταν η αρχαία Ανατολή, ειδικότερα η Περσία.

2)Μετά ακολουθούσε ένα στάδιο περιορισμένης διάχυσης μέσω της Μεσογείου στους κλασσικούς χρόνους, κάτω από την Ρωμαϊκή αιγίδα. 

3)Ακολουθούσε μια ενδυνάμωση της εφεύρεσης όσον αφορά την χρήση και τελειοποίηση της τεχνικής από τους Μουσουλμάνους.

4) Δημιουργήθηκε ένα νέο κέντρο της διάχυσης των τεχνολογιών των αρδεύσεων στην Βόρεια Αφρική.

5)Τελικά αυτές εξαπλώθηκαν σε όλο τον υπόλοιπο νέο κόσμο.

Οι πρώτες κοινωνίες βασίστηκαν στην άρδευση των τεσσάρων μεγάλων ποτάμιων κοιλάδων: του Νείλου στην Αίγυπτο (6000 π.Χ.), του Τίγρη και του Ευφράτη στη Μεσοποταμία (4000 π.Χ.), του Κίτρινου Ποταμού στην Κίνα (3000 π.Χ.) και του Ινδού στην Ινδία (2500 π.Χ.).

Μερικοί αρχαίοι τρόποι άρδευσης και ποτίσματος της παραγωγής:

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι

Ο κοχλίας  του Αρχιμήδη -Ελλάδα 300 π.χ.Το υδραυλικό αυτό όργανο εφευρέθηκε από τον Αρχιμήδη κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στην Αίγυπτο. Χρησίμευε στην άντληση ύδατος από ένα χαμηλό επίπεδο σ' ένα άλλο υψηλότερο. Οι χρήσεις του από την αρχαιότητα έως σήμερα είναι πολλές, όπως άρδευση αγροτικών καλλιεργειών αλλά και άντληση υδάτων από τα αμπάρια των πλοίων.

Όπως συμβαίνει σε κάθε δημοσίευση μου,που η καταγραφή γίνεται με βάση τα όσα εγώ είδα και έζησα, έτσι και εδώ θα γίνει το ίδιο.

Αεράνι

Η πρώτη λοιπόν εικόνα σχετική με το θέμα που μου έρχεται στο μυαλό, είναι αυτή του παππού μου Γιώργη Καραμανή(Κατσιμίδη),να ποτίζει τα ζαρζαβάτια και τις λίγες πατάτες που έβαζε στο μικρό χωραφάκι στην τοποθεσία Αρακοπούλα, με το Αεράνι.

Το αεράνι ήταν μια αρχαία εφεύρεση όπως δείχνε και η παρακάτω εικόνα.

Η εφεύρεση αυτή χρησιμοποιήθηκε  και στη Νάξο  χωρίς να είναι σαφής ο τρόπος  ή να αναφέρεται η χρονολογία μεταφοράς της.

Ο αγρότης λοιπόν "αεράνιζε"  πολλές  ώρες για να γεμίσει την μικρή στέρνα που ήταν κατασκευασμένη για ευνόητους λόγους κοντά στο πηγάδι.Αφού την γέμιζε αφαιρούσε μια τάπα  από αθάνατο ή καλάμια που υπήρχε στον πάτο της για να μην φεύγει το νερό  και το νερό με φυσική ροή οδηγούμενο μέσα από ένα μακρύ χωμάτινο αυλάκι πότιζε μια μια τις  αλητάνες με την πατάτα ή το ζαρζαβάτι.

Μολδαβικό αεράνι σε λειτουργία

Ιδιαίτερα επίπονη ήταν η εργασία αυτών που είχαν μεγάλα χωράφια και πολύ παραγωγή.Αυτοί από όσο θυμάμαι αεράνιζαν ημέρες ακόμη και νύχτες για να γεμίσουν μεγαλύτερες στέρνες και αργότερα,όταν αυτές θα γέμιζαν, να ποτίσουν το χωράφι τους.

Σε λίγες περιπτώσεις  που είχα ακούσει, κάποιοι γέμιζαν τις στέρνες τους με τον μηχανισμό που τον λέγανε "εργάτη".

Μηχανισμός άντλησης νερού από πηγάδι με την ονομασία εργάτης

Μαγγανομηχανές

Λίγα χρόνια αργότερα εμφανίστηκαν οι μαγγανομηχανές χωρίς όμως να αντικαταστήσουν τα αεράνια που εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούνται στις μικρές καλλιέργειες κυρίως όμως στα ζαρζαβάτια.

Μαγγανομηχανή

Ο μηχανισμός της μαγγανομηχανής που χρησιμοποιήθηκε στο χωριό  είναι κατά πάσα πιθανότητα εξέλιξη του μηχανισμού άντλησης νερού από  τον Lattaquie ποταμό (Weulersse 1940).

Ο μηχανισμός αυτός είναι  μια πρόωρη μαγγανομηχανή 

Ο μηχανισμός αυτός  έφερε επανάσταση στην άρδευση των καλλιεργειών.Ο πολύς και χειρονακτικός κόπος μεταφέρθηκε από τον άνθρωπο στα ζωντανά, μουλάρια και γαιδούρια που αγόγγυστα και καταϊδρωμένα,πολλές φορές με χτυπήματα στην πλάτη με βέργα από τον γεωργό για να επισπεύδουν την κίνησή τους γύρω από το πηγάδι,  γέμιζαν την στέρνα ή και σε μερικές περιπτώσεις απευθείας το αυλάκι για να πάει το νερό στην αλητάνα.

Η άφιξη των μαγγανομηχανών έδωσε αρκετή δουλειά στους σιδηρουργούς του χωριού μας που κατασκεύαζαν ή επιδιόρθωναν διαρκώς κουβάδες και τύμπανα,όπως επίσης και στους κτίστες που κατασκεύαζαν τις βάσεις για να στερεωθεί ο μηχανισμός.

Η μαγγανομηχανή μας στη θέση Πετρωτό-Καλαμούρια

Βενζινομηχανές

Η παραγωγή ποτίστηκε για αρκετά χρόνια με τις μαγγανομηχανές μέχρι που στο 1965 περίπου κάνουν την εμφάνισή τους στο νησί οι βενζινομηχανές.

Μεγάλη πρόοδος .Ο κόπος μειώνεται και περιορίζεται σε αυτόν του ποτίσματος,οι στέρνες σχεδόν καταργούνται, και το νερό ρέει άφθονο και με σχετική πίεση στα αυλάκια .

Νέα υλικά  συνοδεύουν τις βενζινομηχανές ,σωλήνες που φθάνουν μέχρι τον πάτο του πηγαδιού,ποτήρια που ρουφούν το νερό,σχοινιά που συγκρατούν τις σωλήνες, ο κάμπος γεμίζει από τον θόρυβο των κινητήρων.

Βενζινομηχανή

Πετρελαιομηχανή

Η επόμενη φάση του εκσυγχρονισμού ήταν οι πετρελαιομηχανές.Μεγάλοι ντιζελοκινητηρες κάνουν την εμφάνισή τους στο νησί.Οι μεγάλοι παραγωγοί του χωριού σπεύδουν να τις προμηθευτούν και να τις εγκαταστήσουν.Τωρα πια δεν είναι απαραίτητη η στέρνα, όπως δεν είναι απαραίτητο το πηγάδι να είναι στο ίδιο χωράφι, αλλά επίσης δεν έχει και καμία σημασία και το βάθος του πηγαδιού.

Το παλιό που έφυγε,το  καινούργιο που ήρθε

Το βίντεο είναι του φίλου Τριποδιώτη Γιώργου Ρεφενέ

Το νερό μεταφέρεται με τσιμεντένιους σωλήνες (λούκια),εκατοντάδες μέτρα μακριά προκειμένου να ποτίσει το απομακρυσμένο χωράφι που είτε δεν έχει νερό, είτε το νερό του πηγαδιού του είναι λίγο και δεν επαρκεί για να ποτίσει την παραγωγή.

Νέα υλικά χρησιμοποιούνται για την άντληση του νερού.Εκτός από τις σωλήνες απαιτείται τσιμεντένια βάση για να στερεωθεί η μηχανή και η κεντρόφιγγα.ιμάντας κίνησης και βαρέλι με νερό για την ψύξη της μηχανής.

Κεντρόφιγγα

Ο κόπος του ποτίσματος με τις αλητάνες παραμένει όμως την κατάσταση σώζει η άφιξη του τεχνητού ποτίσματος  στην αρχή με μεταλλικές σωλήνες και μπεκ και αργότερα με πλαστικές σωλήνες,

Τώρα αρκεί να στήσεις τις σωλήνες με τα μπεκ  κατάλληλα στο χωράφι και να απολαύσεις το απογευματινό τσιγαράκι σου.

                            Ο πατέρας έχει βάλει μπροστά τη μηχανή και  πάει  για το πότισμα

Ο κάμπος του λιβαδιού γεμίζει, από τους παράξενα όμορφους ήχους των πετρελαιομηχανών, που στην ησυχία του ανοιξιάτικου απογεύματος μοιάζουν με κελάιδισμα γλυκόλαλων πουλιών.Οι ήχοι αυτοί συνεχίζονται,χωρίς να ενοχλείται κανείς, τις  βραδυνές και τις νυχτερινές ώρες μέχρι να ποτιστεί κάθε κόκκος χώματος.

Ο γλυκός ήχος της μηχανής του Γιώργου Πολυκανδριώτη

Σήμερα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά.Ηλεκτρικά μοτέρ,μεγάλης ισχύος,τηλεχειριζόμενα μέσω διαύλων επικοινωνίας απομακρυσμένης πρόσβασης 3G και 4G, μεταφέρουν το νερό,μέσω ισχυρών πλαστικών σωλήνων σε κάθε γωνιά των χωραφιών του χωριού.

Οι γνωστοί ήχοι έσβησαν, μα που και που  μες την σιωπή ακούγεται σαν αντίσταση στην εξέλιξη,ο βραχνός πια ήχος  κάποιας πολυδουλεμένης  πετρελαιομηχανής που ποτίζει το ρομαντικό χωράφι.

Απέφυγα να προσδιορίσω χρονικά το πότε εφαρμόστηκε κάθε τεχνική μέθοδος ποτίσματος της παραγωγής στο χωριό ,αφενός μεν επειδή με την έλευση κάθε νεότερης  μεθόδου ταυτόχρονα εφαρμόζονταν και η παλαιότερη και αφετέρου επειδή η δημοσίευση θα άλλαζε το συναισθηματικό της ύφος.

Πάντως η περίοδος αναφοράς όλων των τεχνικών  μεθόδων ποτίσματος που εφαρμόστηκαν στο χωριό,προσδιορίζεται από το 1956 έως και σήμερα.   

                                  

Άλλο ήθη, άλλο έθιμα: Διευκρινίσεις

Του Μανόλη Σέργη,Τακτικού Καθηγητή Λαογραφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Το θέμα του σημερινού άρθρου είναι σαφές ήδη από τον τίτλο του. Αποδεικνύω ότι οι όροι ήθη και έθιμα είναι εντελώς διαφορετικοί, αλλά εμείς, ακόμη και οι «ειδικοί», τους συνεκφέρομε στον λόγο μας, λες και είναι ταυτόσημες έννοιες.

Ήθη είναι τα αισθήματα, οι αντιλή­ψεις, οι νοοτροπίες, οι στάσεις, οι συμ­περιφορές των μελών των κοινωνικών ομάδων που συναπαρτίζουν έναν λαό, τον ελληνικό φερ’ ειπείν. Είναι π.χ. οι απόψεις του «παραδοσιακού» ανθρώπου για τον θάνατο και την μετά από αυτόν ζωή, το απολύτως αντι-καταναλωτικό πνεύμα του, η στάση του έναντι του δι­καίου και του αδίκου, η ηθική του γενι­κώς, οι (λίγο-πολύ κοινές) απόψεις του για τις σχέσεις του με τη γυναίκα και τα παιδιά του, η συμπεριφορά του έναντι των κοινωνικά αποκλεισμένων, η σχέση του με τον χρόνο, κλπ. κλπ. Σε αυτά τα ήθη των «παλαιών» ας αντιπαραβάλλουμε τα ήθη των σύγχρονων Ελλήνων, των μετά τουλάχιστον το 1970: Είναι τα ίδια; Όλα; Ή τίποτα δεν θυμίζει τα αλλοτικά ήθη; Αναφέρω μερικά προς σύγκριση: Καταναλωτισμός, θεοποίηση της υλικότητας (πολυτελή αυτοκίνητα), καταφυγή σε πρακτικές και μη χρονοβόρες λύσεις (πλαστικό, φαστ-φουντ, κλπ.), άλλες από­ψεις περί γάμου, περί της προγαμήλιας ηθικής των κοριτσιών, ατομικισμός, κλπ.

Αντιθέτως: Τα έθιμα «είναι τα ήθη όταν παίρνουν μια ορισμένη, σταθερή και επαναλαμβανόμενη μορφή» (Μ. Μερακλής, Ελληνική Λαογραφία, Καρδαμίτσα 2011,132). Οι αντιλήψεις (π.χ.) για την παρθενιά και την αγνεία της νύφης (το ήθος) οδήγησαν στο έθιμο σε πολλά χωριά της Ελ­λάδας του ελέγχου της παρ­θενίας, με μια τελετή που κορυφωνόταν με την επί­δειξη ή την περιφορά του ματωμένου «πουκάμι­σου» της νύφης (με πυ­ροβολισμούς, τραγούδια,χορούς, φαγητά και ξεφάντωμα), με την τελετουργική παράδοσή του τελικά από την πε­θερά στη νύφη. Τα έθιμα δηλαδή είναι πράξεις, δρώμενα, θεατρικές παραστά­σεις. Τα ήθη είναι ένα άμορφο υλικό στάσεων και συμπεριφορών.

Άλλο ένα παράδειγμα από τον γάμο: Οι αντιλήψεις για τον ρόλο της νύμφης στο νέο της σπιτικό, ειδικά σε εκείνα που διαβιούσαν εκτεταμένες οικογένειες(πάπποι, πεθερικά, ανύπαντρα αδέρφια του γαμπρού, το νέο ζευγάρι) επέ­βαλαν αυτός ο ρόλος να είναι σαφώς οριοθετημένος, η νύφη δηλαδή να υπακούει αναντίρρητα στις εντολές των μελών της οικογέ­νειας του άνδρα της. Αυτό το ήθος μετατρε­πόταν σε εθιμική συμπεριφορά, σε έθιμα: Π.χ., τρα­γουδούσαν κατά τη μετάβασή της στο νέο της σπίτι τραγούδια που τής υπενθύμιζαν αυτήν την επι­βαλλόμενη συμπεριφορά, η πεθερά της την υποδεχόταν στο σπίτι και της προσέφερε γλυκό, για είναι (αναλογική μα­γεία) πάντα γλυκειά μαζί της κατά τη συμβίωσή τους, στον Πόντο ειδικότερα η νύφη απαγορευόταν να μιλά στα πε­θερικά της και τους κουνιάδους της, και απευθυνόταν προς αυτούς με παντομιμικές κινήσεις, το γνωστό στους Ποντίους μαch (προφέρεται μας). Η νύφη ελάμβανε το δικαίωμα να απευθύνεται στον πεθερό μόνον αν της το παρείχε ο ίδιος. Πότε συνήθως; Όταν του παρέδιδε τελετουργικά στην αγκαλιά του (ιδού ένα ακόμη έθιμο) το αρσενικό παιδί που θα γεννούσε, άρα όταν θα διαιώνιζε το γένος του (το ήθος που έγινε έθιμο).

Ένα τελευταίο παράδειγμα από τον θάνατο: Θυμηθείτε πόσα έθιμα δημι­ουργούσε στο σπίτι και στο νεκροταφείο η πίστη (ήθος) για την μετά θάνατον ζωή του νεκρού.

Άρα, πρόκειται για δύο εντελώς δια­φορετικές έννοιες, οπότε, ειδικά όσοι είμαστε εκπαιδευτικοί, καλό είναι να προσέχουμε σε αυτήν την διάκριση. Όσο για το αν χάνονται σήμερα ήθη ή έθιμα, νομίζω πως έγινε αντιληπτό ότι χάνονται και ήθη και έθιμα. Τα πρώτα (τα ήθη) επιβιώνουν, χάνονται ή αντι­καθίστανται από καινούργια. Τα δεύτερα (έθιμα) ή χάνονται παντελώς ή επιβιώ­νουν με παντελώς νέες σκηνοθεσίες και νοηματοδοτήσεις και μετατρέπονται σε φολκλόρ (όπως έγραφα στο προ­ηγούμενο άρθρο).

Το πιο σημαντικό όμως κρίνω πως είναι να συντηρήσουμε εκείνα από τα ήθη του παρελθόντος που μας έδωσαν τον λαμπρό μας παραδοσιακό πολιτισμό και να τα συμπληρώσουμε με ανάλογα σύγχρονα. Ιδού όμως το πρόβλημα: Ποιος ορίζει, ποιος επιλέγει, ποιος επι­βάλλει πλέον το δημιουργικό, ανθρώπινο, ηθικό, ήθος; Κάποτε το όριζε (μετά από πολύχρονη δοκιμή) η μικρή κοινότητα του χωριού. Σήμερα; Έχω δώσει απαν­τήσεις σε προηγούμενα άρθρα μου όταν μιλούσα για τους φορείς που διαμορ­φώνουν τον σύγχρονο ελληνικό πολιτι­σμό.

Καλή Σαρακοστή.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Η ΦΩΝΗ¨ της Ένωσης Αγροτικών  Συνεταιρισμών Νάξου
                                                      (αριθ.φύλλου 27-Φεβρουάριος 2018)

Ο Αγερσανιώτης μοναχός Δοσίθεος

                                  

Την 7η  Φεβρουαρίου του 2016  στην ομάδα του Facebook "ΝΑΞΟΣ-ΑΓΕΡΣΑΝΙ",αναφέρομαι για πρώτη φορά στον Αγερσανιώτη μοναχό Δοσίθεο.

Τότε είχα αναδημοσιεύσει σχετικό  κείμενο από το βιβλίο ΑΓΕΡΣΑΝΙ ΝΑΞΟΥ όπου αναφέρονταν τα εξής: 

"Αγερσανιώτης Μοναχός στο ΄Αγιο Όρος.

Ο Μοναχός παίρνει την ονομασία Δοσίθεος και μόνασε στη Μονή Σίμωνος Πέτρα.

Αναφέρεται ότι οι μοναχοί τον αγαπούσαν για τη σεμνότητα και ταπεινότητά του καθώς και για την προθυμία του.

Επιδόθηκε στην πρακτική ιατρική και στην οδοντοθεραπεία ούτως ώστε εκτός των μοναχών και κάτοικοι των χωριών της Χαλκιδικής έτρεχαν σε αυτόν για κάθε είδους θεραπεία.

Πέθανε σε πολύ προχωρημένη ηλικία.

Ναξιακό Μέλλον 15 Μαίου 1947"

Όπως θα παρατηρήσετε δεν υπάρχει αναφορά  στο κοσμικό όνομα του μοναχού προφανώς επειδή ακριβώς δεν ήταν γνωστό στο συγγραφέα Ν.Κεφαλληνιάδη αλλά και σε αυτούς που τον βοήθησαν στην συγγραφή του Βιβλίου.

Στις 10 Σεπτεμβρίου του 2016 0  φίλος  και συμπατριώτης ΟΡΕΙΝΟΣ ΑΞΩΤΗΣ,αναφέρεται στον Δοσίθεο  και αποκαλύπτει το κοσμικό όνομα του μοναχού που ήταν Δημήτριος Στυλιανού Φουντούλης-Κατσούρης, ο οποίος αρρώστησε από υδρωπικία (Στην ιατρική υδρωπικία ή ύδρωπας  ονομάζεται η συγκέντρωση ορώδους υγρού σε κοιλότητες του σώματος ή μέσα στους ιστούς ή κάτω από το δέρμα).

Στην σελίδα http://athosprosopography.blogspot.gr/ και στην Αγιορείτικη Προσωπογραφία υπάρχει μια φωτογραφία ενός μοναχού επωνομαζόμενου  ως Δοσίθεου Σιμωνοπετρίτη  δηλαδή μοναχού που μόνασε στην μονή Σίμωνος Πέτρας όπως και ο Αγερσανιώτης μοναχός με την διαφορά ότι υπάρχουν αποκλίσεις στις ημερομηνίες αλλά μπορεί να υπάρχει κάπου λάθος καταγραφή και να είναι αυτός.

       

Η δημοσίευση του  ΟΡΕΙΝΟΥ ΑΞΩΤΗ 

Τα γιατροσόφια του Ναξιώτη Μοναχού στο 'Αγιο 'Ορος  Δοσίθεου

Ο μοναχός Δοσίθεος κατά κόσμο Δημήτριος , του Στυλιανού Φουντούλη Κατσούρη από τη Νάξο , προσήλθε στην Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας του Αγίου Όρους Άθω το 1882 . Εκάρη μεγαλόσχημος το 1885 . Εκοιμήθη το 1914 από υδρωπικία . Διήλθε το διακόνημα του νοσοκομείου .

Το χειρόγραφο βιβλίο του με τα γιατροσόφια επιγράφεται : ΄΄Εγχειρίδιον πρακτικού ιατρού , ήτοι πρακτική ιατρική , δια την ιατρείαν παντός νοσήματος . Συλλεγείσα εκ διαφόρων επιστημονικών και πειραματικών βιβλίων . Ήδη δε κατά το λεκτικόν επιδιοθωθείσα και κατ’ αλφάβητον συντεθείσα υπό Δοσίθεου Μοναχού Σιωμωνοπετρίτου υφ  ‘ ου και εγράφη . Μονή Σιμωνόπετρας Αγίου Όρους τη 1^η Μαρτίου 1909’’ …..

…. Μπορεί ο Δοσίθεος να αντιγράφει , αλλά προσθέτει συνάμα και αφαιρεί , μεταπλάθει , συνδυάζει και τονίζει ώστε οι συνταγές πια να είναι δικές του . Οι μελέτες παλαιότερων κειμένων τον βοήθησαν . Η πείρα του επίσης . Σύντομα είχε γίνει γνωστός πέρα από τα τείχη της Μονής .

Μερικά από τα γιατροσόφια του Δοσίθεου :

 Αμυγδαλίτιδα: Παίρνετε αγκινάρες με τα φύλλα και αφού τις βράσετε καλά, τις κάνετε ζεστό κατάπλασμα επάνω στο λαιμό.

Αναιμία: Βράζετε κρασί, 100 δράμια αγριάδα, 100 δράμια ζάχαρη, 100 δράμια κινά, 2 χούφτες σκορπίδι (φυτό) και πίνετε το υγρό.

Βήχας: Αναμιγνύετε ρακή και γαλαζόπετρα, τα χτυπάτε καλά στο μπουκάλι και κάνετε εντριβή του λάρυγγα (Η χρήση πρέπει να είναι εξωτερική διότι λαμβανόμενο το φάρμακο εσωτερικώς δηλητηριάζει).

Βλεννόρροια: Παίρνετε δυόσμο, φύλλα κυδωνιάς ή φλοιό, μια κουταλιά ζάχαρη και καλαμίδι και τα ανακατεύετε. Ακολούθως, πίνετε το ζωμό τους.

Δυναμωτικό φάρμακο: Βράζετε ύσσωπο (χόρτο) και το περνάτε από ψιλό πανί. Κάθε πρωί πίνετε αυτό αντί για τσάι.

Δυσκοιλιότητα: Βράζετε μουστάκια κουκουνάρας (καλαμποκιού) και πίνετε το νερό.

Εμμηνόρροια:

όταν έρχεται συχνά Βράζετε κρασί αχλαδιάς και αφού το στραγγίσετε με νερό, κάνετε πικρό καφέ και τον πίνετε.

όταν αργεί να έρθει Βράζετε και πίνετε 100 δράμια μαλλί άπλυτο, 100 δράμια φλούδα ασκαμιάς, 100 δράμια φλούδα κρεμμυδιού και κυπαρισσόμηλα και 100 δράμια πολυτρίχι. Πίνετε κάθε πρωί ένα ποτήρι του κρασιού.

Ευκοιλιότητα: Ζυμώνετε έναν κρόκο αυγού με 3 - 4 κουταλιές καφέ. Από το υλικό αυτό κατασκευάζετε χάπια από τα οποία παίρνετε 3 - 4 την ημέρα.

Καθάρισμα δοντιών: Καθαρίζετε καλά το αγιόκλημα, το καίτε σαν κάρβουνο και με τη σκόνη αυτή καθαρίζετε τα δόντια.

Καθαρτικά: Ελαιόλαδο, ροδολάδι, δαμάσκηνα, μάννα Καλαβρίας.

Κάλλοι: Αλείφετε τους κάλλους με γάλα συκόφυλλου, αναμεμιγμένο με σκόνη ζαμπούκου.

Κότσια χειρών: Βάζετε επάνω αγριόσυκα.

Ορχίτιδες: Σε πάνινη σακούλα βάζετε ζεστά βρασμένα κουκιά και την ακουμπάτε στους πρησμένους όρχεις.

Πέτρα στα νεφρά: Βράζετε μαϊντανό και πίνετε το νερό.

Πιτυρίδα: Χτυπάτε δύο κρόκους αυγών με σκόνη ξηρού συκόφυλλου, κάνετε αλοιφή και αλείφετε το κεφάλι.

Πληγές βαριές: Βράζετε φύλλο κερασιάς μέσα στο κρασί και το φύλλο αυτό το βάζετε στην πληγή. Βγάζετε το φύλλο και πλένετε την πληγή με ρετσινόλαδο.

Πολύποδας ρινός: Τρίβετε ένα ξηρό λουλούδι κολοκυθιάς και τη σκόνη αυτού τη ρουφάτε σαν ταμπάκο.

Πονόδοντος: Εντριβές των ούλων με σκόνη δεντρολίβανου και τσουκνίδας.

Πόνοι στα νεφρά: Καίτε παξιμάδι μέχρις ότου κοκκινίσει καλά, το βάζετε στο νερό και πίνετε το νερό.

Πονοκέφαλος: Βράζετε κουκούτσια κυδωνιού και πίνετε το νερό.

Πονόλαιμος: Γλυκόριζα, γαργάρες με πιτουρόνερο και ριγανόζουμο, ροδόμελο, περιλαίμιο με ζεστά μαλλιά προβάτου.

Πόνος αυτιών: Ζωμός αψιθιάς με άσπρο κρασί, ζεστά επιθέματα μαλλιού προβάτου με γλυκό αμυγδαλόλαδο.

Πούντα: Αναμιγνύετε κοκκινοπίπερο με ρακή και κάνετε 2 - 3 ημέρες εντριβές. Κατόπιν εμποτίζετε ένα τεμάχιο από άπλυτο μαλλί, το οποίο περιφέρετε σε ολόκληρο το σώμα ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Ρευματισμοί: Κάνετε αλοιφή από ένα φλιτζάνι νέφτι, 100 δράμια λάδι, ένα φλιτζάνι ξύδι, τρεις κόκκους αυγών και μια κουταλιά αλάτι και την αλείφετε στα πόδια.

Ρευματόπονοι: Επαλείψεις με ζεστά τηγανισμένα φύλλα πράσου με λάδι. Χτυπάτε ασπράδι αυγού, λιβάνι, ελαιόλαδο, λάδι και επαλείφετε το πονεμένο μέρος.

Ρεύσεις: Βράζετε φύλλα ροδακινιάς και τα πίνετε.

Το παραπάνω κείμενο είναι γραμμένο από τον Αγιορείτη Μοναχό Μωυσή και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΝΑΞΙΑΚΑ τεύχος 19 – 20 , Μάρτιος Ιούνιος 1988 .

Αναδημοσίευση

Ορεινός Αξώτης

10 Σεπτεμβρίου 2016

Σημείωση συντάκτη:Είναι προφανές ότι δεν υιοθετούμε και δεν συστήνουμε, λόγω μη επιστημονικής γνώσης, τα γιατροσόφια του μοναχού Δοσίθεου, αλλά μεταφέρουμε ως έχει το κείμενο όπως  αυτό δημοσιεύθηκε στα ΝΑΞΙΑΚΑ.