Οι Στερνάρες του Αγερσανιού

         

 Σε μια ανάλογη δημοσίευση  για  τις στέρνες στο Αγερσανί, την 1 Οκτωβρίου 2016, ασχολήθηκα με αυτές που κατασκευάστηκαν με  σκοπό το πότισμα μικρών εκτάσεων και  καλλιεργειών και αυτές που χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά από την οικογένεια για το πλύσιμο της υφασμάτινης προίκας του αγερσανιώτικου νοικοκυριού.

         Την ίδια εποχή που κατασκευάστηκαν οι παραπάνω στέρνες κάποιοι αγερσανιώτες, κάτοχοι μεγάλων εκτάσεων, κατασκεύασαν παρόμοιες στέρνες-δεξαμενές ποτίσματος  με τη διαφορά ότι οι στέρνες αυτές ήταν πολύ μεγάλων διαστάσεων για την εποχή,ως προς το μήκος, το πλάτος και το ύψος τους και επακόλουθα  και στον όγκο του νερού που περιείχαν.

         Οι στέρνες αυτές ονομάστηκαν από τους αγερσανιώτες στερνάρες σε μια ένδειξη προσδιορισμού  αλλά και δέους για τα κατασκευαστικά και αποθηκευτικά σε όγκο νερού  χαρακτηριστικά τους.

         Για την περιγραφή των ειδικών αυτών κατασκευών αξιοποιήθηκε  η επιτόπια έρευνα αλλά  χρησιμοποιήθηκαν και οι πληροφορίες που δόθηκαν από τους απογόνους των πρώτων ιδιοκτητών οι οποίοι δεν  είναι πλέον στη ζωή.

        Oι στέρνες   αυτές , όπως και οι προηγούμενες, είναι στο σύνολό τους πετρόχτιστες, σχήματος ορθογώνιου παραλληλόγραμμου, μια είναι τετράγωνη,  και είναι επίσης  ανοιχτού τύπου. Η  εσωτερική στεγανοποίηση έχει επιτευχθεί με τσιμεντοκονίαμα.

        Κατασκευάστηκαν  και αυτές,όπως οι μεσαίες και μικρές στέρνες, από τους ίδιους  μαστόρους  και έχει πολύ μεγάλη  αξία ότι αν και χτίστηκαν από τεχνίτες, με μόνη γνώση την εμπειρία τους,   οι στέρνες αυτές που λειτουργούν αδιάλειπτα έως και σήμερα και  με τον τεράστιο όγκο νερού που περιέχουν δεν έχουν υποστεί  κατασκευαστικές ζημιές και μόνο σε μια περίπτωση υπήρξαν προβλήματα στεγανοποίησης που αποκαταστάθηκαν πλήρως στη συνέχεια.

        Οι στέρνες αυτές λοιπόν κατασκευάστηκαν με αποκλειστικό σκοπό το πότισμα της παραγωγής κυρίως της πατατοπαραγωγής και  τοποθετήθηκαν στο υψηλότερο σημείο του χωραφιού για να υπάρχει φυσική ροή του νερού προς τα αυλάκια.

      Νάχουμε στο μυαλό ότι για εκείνη την εποχή το γέμισμα της στέρνας απαιτούσε αρκετές ώρες ακόμη και ημέρες.

         Οι στέρνες αυτές είναι τέσσερις και περιγράφονται στη συνέχεια.

        Για τη σειρά της περιγραφής  θα ληφθεί υπόψη η παλαιότητα της κατασκευής  και κάθε μια θα αναφερθεί με  το όνομα του αρχικού ιδιοκτήτη.

1.Η στερνάρα του  Φωτεινού Μιχ.Μαργαρίτη (Νταφώτη)

        Από πληροφορίες της κόρης του Στέλλας κατασκευάστηκε το έτος 1958 με χτίστη  το Δημήτρη Μαργαρίτη με το παρατσούκλι Γάλλος από τη χώρα.

       Οι διαστάσεις της είναι 12μ χ 10μ και το ύψος της 1.90μ.

       Η χωρητικότητα της είναι 228.000 λίτρα ή 228 κ.μ. με 1200 λίτρα ανά εκατοστό.

       Η στέρνα αυτή έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που είναι ότι στο κέντρο της έχει  κατασκευαστεί ένα τοιχίο περίπου 2μ για να κόβει τον κυματισμό  και την πίεση που ασκεί το νερό στα εξωτερικά τοιχώματα.

       Ο εγγονός του γέρο Νταφώτη, Φωτεινός,  γιός της κόρης του Στέλλας,  θυμάται ότι  αυτός και τα αδέλφια του όταν ήταν πιτσιρίκια είχαν ρίξει  μικρά κεφαλόπουλα όπως και μια σμέρνα που καταστράφηκαν όμως αρκετά  χρόνια αργότερα και   όταν  η στέρνα ξεράθηκε.

Στερνάρα Φωτεινού Μαργαρίτη

2.Η στερνάρα του  Μανόλη Ιωαν.Αρτσάνου  (Καραίσκη)

     Από πληροφορίες του γιου του Γιάννη, κατασκευάστηκε το έτος 1959 με χτίστη  τον συγχωριανό μας   Γεώργιο Εμ Μεντζουβή ( Σορώκος).

 Οι διαστάσεις της είναι 10μ χ 10μ και το ύψος της 2μ.

 Η χωρητικότητα της είναι 200.000 λίτρα ή 200 κ.μ. με 1000 λίτρα ανά εκατοστό.

 Η στέρνα υπέστη πριν λίγα χρόνια μερική ζημιά στη στεγανότητά της  αλλά αντλήθηκε και έγιναν επισκευαστικές εργασίες με υλικά  ρητίνης .

Στερνάρα Μανόλη Αρτσάνου

3.Η στερνάρα του  Αρτέμη Αντ.Δημητροκάλλη  (Τσαρπάνη)

       Από πληροφορίες της οικογένειας  κατασκευάστηκε το έτος 1962  με χτίστη  τον συγχωριανό μας   Γεώργιο Εμ Μεντζουβή ( Σορώκος).

      Το έτος κατασκευής και το όνομα του ιδιοκτήτη είναι γραμμένα στη δεξαμενή σε τσιμεντένια πινακίδα.

 Οι διαστάσεις της είναι 16μ χ 13μ και το ύψος της 3μ.

 Η χωρητικότητα της είναι 624.000 λίτρα ή 624 κ.μ. με 2080 λίτρα ανά εκατοστό.

 Είναι η μεγαλύτερη σε χωρητικότητα δεξαμενή.

Στερνάρα Αντώνη Δημητροκάλλη

4. Η στερνάρα του  Ιωάννη Δ. Κάβουρα   (Μπειρικογιάννη)

     Από πληροφορίες του γιου του Ανδρέα ξεκίνησε να χτίζεται το έτος 1963 και ολοκληρώθηκε το 1964, με χτίστες   τους  συγχωριανούς  μας   Γεώργιο Εμ Μεντζουβή ( Σορώκος), Κώστα Καραμανή(Μαχτά) και Νικόλα Δημ.Κάβουρα(Μπειρίκο) του οποίου το όνομα με το έτος κατασκευής αναφέρεται σε τσιμεντένια πινακίδα.    

Οι διαστάσεις της είναι 12μ χ 12μ και το ύψος της 2.5μ.

Η χωρητικότητα της είναι 360.000 λίτρα ή 360 κ.μ. με 1440 λίτρα ανά εκατοστό.

     Ο Ανδρέας μου είπε ότι επειδή δεν υπήρχε νερό εκεί κοντά για το χτίσιμο,γέμιζαν μια σιδερένια βαρέλα στο κάτω μέρος του χωραφιού(ργιάκα) που ήταν το πηγάδι και την κυλούσαν,την  έσπρωχναν,  όλη  την ανηφόρα μέχρι το γιαπί περίπου 200 μέτρα.

     Αντιλαμβάνεται κανείς το ύψος της  προσπάθειας.

Στερνάρα Ιωάννη Κάβουρα

     Σημ. Μου αναφέρθηκε  ότι υπήρχε και άλλη μια, του Μελισσηνού, που ήταν στην περιοχή του Αι Γιώργη αλλά μου είπαν επίσης ότι έχει καταστραφεί και ελάχιστα ίχνη απομένουν.

Το καλό είναι ότι σε αντίθεση με τις μεσαίες στέρνες του ποτίσματος και αυτές του πλυσίματος που εγκαταλείφθηκαν ως αχρείαστες και μερικές γκρεμίστηκαν,οι στερνάρες παραμένουν ενεργές και μας δείχνουν ζωντανά ένα μέρος της ιστορίας του χωριού μας.

Συντάκτης: Μελισσουργός Ιάκωβος Γ.

e-mail:melissourgosj@gmail.com