Τσι ΄Αγιας ΄Αννας

Φωτ.Ν.Κεφαλληνιάδη

Βιβλίο Αγερσανί Νάξου

Μεθαύριο το χωριό γιορτάζει την Κοίμηση της Αγίας Αννας.  

Το δεύτερο  μεγάλο πανηγύρι του καλοκαιριού για το Αγερσανί ήταν αυτό της Αγίας Άννας.

Το χαρακτηριστικό του πανηγυριού είναι ότι δεν γίνεται στο χωριό αλλά στην παραλία, επονομαζόμενη "της Αγ. Άννας." 

Επίσης, η ημερομηνία του εορτασμού συμπίπτει με την κορύφωση της καλοκαιρινής περιόδου, το οποίο με τη σειρά του σημαίνει ότι  Αγερσανιώτες από κάθε σημείο της Ελλάδας ή και οι ελάχιστοι του εξωτερικού, βρίσκονται ήδη στο χωριό για τις καλοκαιρινές τους διακοπές.

                                                                   Φωτ.Ι.Μελισσουργός

Κάποτε, όταν η οικιστική μανία ήταν άγνωστη, το εκκλησάκι  δέσποζε στην ερημιά του τοπίου  με μόνη ίσως εξαίρεση την κατοικία της οικογένειας Χίου που ήταν μεσοτοιχία με αυτό. Η οικογένεια είχε αναλάβει την φροντίδα του χειμώνα-καλοκαίρι τότε που το τοπίο ήταν άγριο, απομονωμένο και άγνωστο στο πανελλήνιο και το εξωτερικό.

Εικόνα Κοίμισης

Βιβλίο Αγερσανί Νάξου

Λίγοι μόνο ψαράδες και σφουγγαράδες αγκυροβολούσαν στο αυτοσχέδιο λιμανάκι και άναβαν ένα κεράκι στην μνήμη της Αγίας Άννας, συντροφεύοντας πριν μπαρκάρουν  και πάλι,  τον μπάρμπα Γεώργιο Χίο και τη σύζυγό του.

Σήμερα το εκκλησάκι είναι «θαμμένο» ανάμεσα στα κτίρια της τουριστικής ανάπτυξης της γνωστής πια παγκοσμίως, "Αγίας Άννας Νάξου."

Εκκλησία Αγίας Άννας 2018 

Φωτ. Ι. Μελισσουργός

Μπορεί στις μέρες μας τα ήθη και οι συνήθειες των ανθρώπων να άλλαξαν, όμως οι απανταχού Αγερσανιώτες δεν ξεχνούν πως στις 25 Ιουλίου  είναι η γιορτή της κοίμησης της Αγίας Άννας.

Θα συγκεντρωθούν και πάλι το απόγευμα της παραμονής για τον σπερνό (εσπερινό) και ανήμερα για την λειτουργία στη Χάρη 'ντζι' (της).

Και αν  η σύγχρονη εποχή επέσπευσε τις τελετουργικές διαδικασίες, στο παρελθόν δεν ήταν καθόλου έτσι.

Οι Αγερσανιώτες και οι ελάχιστοι φίλοι τους από τα διπλανά λιβαδοχώρια και τη χώρα ζούσαν ένα πραγματικά όμορφο, διήμερο πανηγύρι.

Από νωρίς το απόγευμα της παραμονής, ξεκινούσαν από το χωριό και τα γύρω κτήματα με τα μουλάρια και τα γαϊδούρια τους. Τα μέλη της οικογένειας ταξίδευαν άλλοι πάνω στο σαμάρι και δικάβαλο στα καπούλια των μουλαριών και των γαϊδουριών της οικογένειας ενώ τα μικρά παιδιά ήταν φορτωμένα μέσα στα καφάσια, σαν ένα καραβάνι, με προορισμό την παραλία της Αγίας Άννας για τον εσπερινό πρώτα, και για το πανηγύρι και τα βιολιά αργότερα.

Καφάσια

Φωτ. Ιντερνέτ

Αφού τελείωνε ο εσπερινός ξεκινούσε αμέσως το πανηγύρι.

Όσοι έχουν στο μυαλό τους την περιοχή με τη σημερινή της μορφή που την χαρακτηρίζουν η τουριστική ανάπτυξη και οι υποδομές, θα πρέπει να την φανταστούν χωρίς κτίρια, ρεύμα και τις εκατοντάδες επισκεπτών.

Ελάχιστοι, και αυτοί διερχόμενοι για τα κτήματά τους, Αγερσανιώτες, περαστικοί ψαράδες, Καλύμνιοι σφουγγαράδες και τέλος αγερσανιώτες ψαράδες,συνέθεταν το τοπίο της περιοχής.

Αυτή η εικόνα άλλαζε άρδην το διήμερο του πανηγυριού.

Κόσμος κυκλοφορούσε γύρω από την εκκλησία και τα αγερσανιωτάκια γέμιζαν τα γύρω αμμουδένια  μονοπάτια με τις φωνές και τα παιχνίδια τους.

Πρόχειρες τέντες με καλαμωτές και λινάτσες για απανεμιά στήνονταν εν ριπή οφθαλμού στα γειτονικά χωράφια ,ξύλινα τραπεζοκαθίσματα μεταφέρονταν από τα καταστήματα του χωριού και τοποθετούνταν σε τυχαία διάταξη στην αυτοσχέδια χωματένια πλατεία που την έβρεχαν από τα πριν για να μην σηκώνεται σκόνη, αυτοσχέδια εξέδρα για την ορχήστρα, βαρέλια με πάγο για αναψυκτικά και μπύρες, πρόχειρες ψησταριές και αυτοσχέδια κουζίνα για παρασκευή και διανομή σαλατών,τηγανητών πατατών  και κρασιού, στα τραπέζια των πανηγυριωτών, λουξ κρέμονταν από τα αθάνατα  της σκεπής της τέντας για να φωτίζουν την πλατεία .

Λούξ

Φωτ.Ιντερνέτ

Αργότερα με την κατασκευή του εργοστασίου συσκευασίας πατάτας, οι τέντες απέκτησαν ρεύμα με λιγοστές λάμπες και η ορχήστρα μικροφωνική εγκατάσταση την οποία διέθετε δωρεάν το εργοστάσιο που είχε δική του ηλεκτρογεννήτρια.

Περίπου στα μέσα της δεκαετίας του 1960, τα λιγοστά τρακτέρ αποτέλεσαν το νέο τρόπο μεταφοράς  από και προς στην εν λόγω περιοχή. Ελάχιστα μηχανάκια μετέφεραν τους νέους από το χωριό και τη χώρα. Κολώνες μεταφοράς της ΔΕΗ τοποθετήθηκαν εκσυγχρονίζοντας τις υποδομές, και οι πρώτοι τουρίστες έκαναν την εμφάνισή τους.

Εκείνο που παρέμενε όμως σταθερό, ανεξαρτήτως των εξελίξεων, ήταν ο παραδοσιακός τρόπος διασκέδασης, το κέφι των Αγερσανιωτών, το τραπέζι του πανηγυριού, η  πιοτή και ο χορός.

Τα όργανα ξεκινούσαν να παίζουν αμέσως μετά τον εσπερινό. Οι τέντες του Φώτη Μαργαρίτη (Νταφώτη), του Μιχάλη Καπρή, του Στέλιου Χίου (Κρομμύδη) και του Στέλιου Κάβουρα (Ντεκέ) γέμιζαν με κόσμο διατεθειμένο να πιει και να χορέψει μέχρι πρωίας. Τον χορό διάνθιζαν και οι λιγοστοί τουρίστες που έμπαιναν στην γύρα χορεύοντας με τον δικό τους, αστείο τρόπο τους ελληνικούς χορούς.

Πανηγυριώτικο γλέντι στις τέντες και απανεμιές με καλαμωτές

(φωτ.Ευαγγελία Γαλανού)

Το γλέντι κράταγε μέχρι που έβγαινε ο ήλιος ενώ αυτοί που αποχωρούσαν νωρίτερα κοιμούνταν στην άμμο της παραλίας και στις ντάνες των τσουβαλιών με τις πατάτες.

Ανήμερα, με το χτύπημα της μικρής καμπάνας του ξωκλησιού όλοι πάλι ήταν έτοιμοι για τη συνέχεια.

Θεία λειτουργία και στη συνέχεια με το σχόλασμα της, βιολιά, με τα παιδιά να δίνουν τον δικό τους τόνο γύρω από τον περιφερόμενο γλυκατζή (γλυκανά) του νησιού, ξοδεύοντας τα λιγοστά κέρματα, δεκάρες και πενηνταράκια που είχαν δυνατότητα να τους δώσουν για ξόδεμα οι γονείς τους.

Σιγά σιγά η τουριστική ανάπτυξη άλλαξε τον χαρακτήρα και αυτού του πανηγυριού. Η συνέχεια που δόθηκε με όργανα δεν έμοιαζε στο ελάχιστο με την αίγλη των παλιών πανηγυριών για πολλούς λόγους.

Τελευταίως , ένα πρόβλημα πρόσβασης, λόγω του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, του δρομίσκου που οδηγεί στο εκκλησάκι ,δημιούργησε δικαιολογημένα, μια αναταραχή όχι μόνο στους πιστούς που θέλουν να έχουν την δυνατότητα να δοξάζουν ανεμπόδιστα την χάρη της αλλά και σε εκείνους που θεωρούν την γιορτή της ως συνυφασμένη και αναπόσπαστο μέρος της  λαϊκής παράδοσης του χωριού μας.

Επιθυμία όλων των αγερσανιωτών  είναι με κάθε τρόπο να συνεχιστεί ΑΠΡΟΣΚΟΠΤΑ,η πρόσβαση τους στο ιστορικό εκκλησάκι τους.

  

Μεθαύριο οι Αγερσανιώτες θα είναι και πάλι παρόντες για τη χάρη της.

Φιλολογική Επιμέλεια κειμένου:Μαρία Μελισσουργού