Η κυρά μας η μαμή.

     Το να γράψεις τη βιογραφία ενός ανθρώπου είναι δύσκολη υπόθεση γιατί απαιτεί εξειδίκευση.

      Το να γράψεις όμως  λίγα λόγια  από καρδιάς,για την «Ανθούλα τη μαμή» και να τιμήσεις την μνήμη της έστω και πολλά χρόνια αργότερα,  είναι οφειλή και υποχρέωση τουλάχιστον δική μου αλλά πιστεύω και  όλων των κατοίκων του χωριού που γεννήθηκαν και έζησαν σε αυτό  από το 1947 έως και τη δεκαετία του 1990, γιατί οφείλουν ένα πολύ μεγάλο μέρος της ύπαρξης τους αλλά και οι υπόλοιποι της καλής  υγείας τους σε αυτή την γυναίκα.

       Για να καταλάβουν οι νεότεροι, οι παππούδες και οι γονείς τους έζησαν σε ένα χωριό που οι συνθήκες  υποστήριξης της υγείας τους  ήταν  ανύπαρκτες έως υποτυπώδεις.

       Οι συνθήκες αυτές ήταν αποτέλεσμα της γενικότερης κατάστασης της μετεμφυλιακής Ελλάδας αλλά και της νησιωτικής θέσης της Νάξου.

        Την περιοχή  μας τότε υποστήριζε ιατρικά ο  γιατρός Νικόλαος Ορφανός γυναικολόγος στην ειδικότητα ο οποίος πάνω σε ένα  μουλάρι  έκανε ο άνθρωπος ότι προλάβαινε και σαν παθολόγος, ανάμεσα στα χωριά  Γλινάδο,Αγερσανί,Τρίποδες και Σαγκρί.

       Μέσα σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες έρχεται το 1947 στο χωριό, ως από μηχανής Θεός, η Ανθούλα Κάβουρα σύζ. του Κώστα Καραμανή.

     Η οικογένεια έρχεται από την Δραπετσώνα και εγκαθίσταται στο χωριό μετά από μια οικογενειακή  Οδύσσεια που αρχίζει από το Αγερσανί,συνεχίζεται στην Δραπετσώνα και επιστρέφει πάλι στο Αγερσανί.

     Γύρω στο 1914 ή  αρχές του 1915 ο  45χρονος Θωμάς Κάβουρας ,η έγκυος σύζυγός του Κυριακούλα και τρία από τα παιδιά τους μεταξύ των οποίων και η μικρούλα Ανθούλα που γεννήθηκε το 1914,απογοητευμένοι από την συμπεριφορά των κατοίκων του Αγερσανιού οι οποίοι χωρίς αποδείξεις διαδίδουν σοβαρές κατηγορίες κατά του Θωμά,εγκαταλείπουν  την περιουσία τους στην Στελίδα και  μπαίνουν σε ένα καΐκι με προορισμό τον Πειραιά.

     Η οικογένεια εγκαθίσταται στην Δραπετσώνα και ο Θωμάς που εργάζεται στα λιπάσματα αρρωσταίνει και  πεθαίνει λίγο αργότερα, αφήνοντας και πάλι έγκυο την Κυριακούλα.

  Η φαμίλια πολυπληθής μετράει 6 στόματα-ένα αγόρι και πέντε κορίτσια-και οι συνθήκες φτώχειας αναγκάζουν  την Κυριακούλα να "μοιράσει" τα 6 παιδιά της σε οικογένειες για εργασία.

   Η Ανθούλα χρόνια αργότερα παντρεύεται στην Δραπετσώνα τον αγερσανιώτη Κώστα Καραμανή και το 1947 με τις κόρες της Κατίνα ήδη 7 ετών ,Ειρήνη και Κυριακή,έρχεται στο Αγερσανί όπου λίγο αργότερα αποκτά και την Σοφία.

Η Ανθούλα με τον σύζυγό της Κώστα Καραμανή

    Όταν ήρθαμε  στο χωριό «δεν είχαμε μοίρα στον ήλιο» μου λέει  χαρακτηριστικά η Κατίνα.

    Με τη βοήθεια των συγχωριανών που τους  προμηθεύουν  είδη πρώτης ανάγκης, κυρίως τρόφιμα,σκεπάσματα κ.λ.π. η οικογένεια προσπαθεί να επιβιώσει.

   Ο πατέρας ασχολείται με το χτίσιμο ενώ η Ανθούλα αναγκάζεται, για να ενισχύσει το οικογενειακό εισόδημα, να ασπρίζει τα σπίτια των συγχωριανών μας.

   Στη συνέχεια μαθαίνει τη ρόκα από γυναίκες του χωριού την «Καραίσκενα»  και την «Τατάδενα»  που της δίνανε μαλλιά  και υφαίνει σκεπάσματα (χράμια) για να σκεπαστούν τα παιδιά της τις κρύες νύχτες του χειμώνα στο ένα και μοναδικό δωμάτιο που είχε η οικογένεια για να μένει.

  Δραστήριος και ανήσυχος άνθρωπος προσπαθεί να κάνει και άλλες  δουλειές για να καλύψει τις ανάγκες της οικογένειας.Ετσι, ζητάει από τον επίσης αγερσανιώτη γιατρό Νικόλαο Ορφανό να της μάθει να κάνει ενέσεις καθόσον είχε κάποιες γνώσεις αφού εργαζόταν σε νοσοκομείο της Αθήνας και πήρε κάποια εκπαίδευση.

   Ο γιατρός την παίρνει κοντά του και από τότε χάρις την εργατικότητα, οξυδέρκεια και την ευστροφία της γίνεται πολύτιμη βοηθός και είναι κοντά του τόσο στο ιατρείο του χωριού όσο και στις επισκέψεις του στα σπίτια των ασθενών είτε πρόκειται για παθολογικές εξετάσεις είτε για παρακολούθηση εγκύου και  εξέλιξη του τοκετού.

  Στη συνέχεια φροντίζει τους ασθενείς βάση των οδηγιών του γιατρού και αναλαμβάνει την κατ΄ οίκον νοσηλεία κάνοντας τις ενέσεις.

   Ημέρα και νύχτα,με κρύο,βροχή,ζέστη η Ανθούλα είναι στην ώρα της στο σπίτι του ασθενή για να κάνει την ένεση ή την αλλαγή σε ένα τραύμα.

  Δεν είναι λίγες οι φορές που κάποιος συγχωριανός κτυπάει μέσα στα μαύρα μεσάνυχτα την πόρτα του σπιτικού της για να ζητήσει βοήθεια.

   Η φροντίδα των ασθενών είναι ένα μέρος της δουλειάς της.Το πιο σημαντικό μέρος όμως αυτής είναι ο τοκετός στο σπίτι.Είτε με την παρουσία του γιατρού είτε και μόνη της  σε πολλές περιπτώσεις, βοηθάει τις εγκυμονούσες αγερσανιώτισσες να φέρουν στον κόσμο τα παιδιά τους σε τοκετό που γινόταν μέσα στο σπίτι του ζευγαριού και που φορές είχε μεγάλο συντελεστή δυσκολίας.

   Να λάβουμε υπόψιν ότι  εκείνα τα χρόνια κάθε ζευγάρι αποκτούσε  άνω των δυο παιδιών που αυτό σημαίνει ότι υπήρχε αρκετή δουλειά για την Ανθούλα που ο κόσμος φωνάζει πια «μαμή», και ότι στο χωριό γεννιούνται πολλά παιδιά.

   Επιμελής  και τηρώντας αυστηρά τους κανόνες υγιεινής σύμφωνα με   τα μέτρα της εποχής φροντίζει το μωρό μα και τη μητέρα τις ημέρες της λοχείας.

  Η παραϊατρική της υποστήριξη επεκτείνεται στην φροντίδα και αποκατάσταση κάθε μορφής τραυμάτων όπως κοψίματα, τσιμπήματα εντόμων ,βαθιά τραύματα ακόμη και σπασίματα χεριών αποκαθιστά  τοποθετώντας  νάρθηκες που κατασκευάζει η ίδια κόβοντας ξύλα ή καλάμια.

Τα τελευταία εργαλεία της Ανθούλας για τις ενέσεις

   Οι τραυματίες ασθενείς μεταξύ των οποίων και ο γράφων πηγαίνουν ή μεταφέρονται στο σπίτι της όπου και δέχονται την  ιατρική φροντίδα χωρίς «αναισθητικό» γιατί να αναφέρουμε ότι η Ανθούλα στην άσκηση του επαγγέλματός της ήταν πολύ αυστηρός και σκληρός άνθρωπος όσο αφορούσε την διαχείριση του  πόνου.

   Δεν είναι λίγες οι φορές που γιατροί εκφράζουν την ευαρέσκειά τους   για την ποιότητα της αποκατάστασης.

  Ήταν δε τόση η εμπιστοσύνη στο πρόσωπό της που της ζήτησαν  βοήθεια ακόμη και σε  γέννας  αγελάδας.

  Η Ανθούλα επίσης είναι παρούσα και στο μυστήριο της βάπτισης όπου φροντίζει το νερό και τη θερμοκρασία της κολυμπήθρας και επίσης ξεντύνει και ντύνει μετά τη βάπτιση το νεοφώτιστο λόγω του ότι η μητέρα, σύμφωνα με το έθιμο του χωριού, δεν έπρεπε να είναι  παρούσα στην εκκλησία.

  Όλες αυτές οι δραστηριότητες γίνονται ασφαλώς προκειμένου η Ανθούλα να ενισχύσει το  πενιχρό οικογενειακό της εισόδημα, παίρνουν όμως ταυτόχρονα και το χαρακτήρα της προσφοράς απέναντι στον συνάνθρωπο.

   Η αμοιβή της  αποτελούνταν αρχικώς από είδη πρώτης ανάγκης  πατάτες, κηπευτικά λάδι και όσπρια έως και χρήματα. Για τον προσδιορισμό του ποσού  της αμοιβής η Ανθούλα λαμβάνει υπόψη την οικονομική κατάσταση της οικογένειας που τις πρώτες δεκαετίες ήταν συνήθως δύσκολη.Δεν αρνήθηκε ποτέ την βοήθειά της και σε κανέναν.

  Τα χρόνια  περνούν και η Ανθούλα εξακολουθεί να προσφέρει τις υπηρεσίες της με τους όρους και τις προϋποθέσεις  της κάθε εποχής.

   Οι εποχές αλλάζουν και μαζί με αυτές και οι παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας .Έτσι μετά από πολλές δεκαετίες προσφοράς και εργασίας η Ανθούλα αποσύρεται στην οικογένειά της και στα εγγόνια της.

Η Ανθούλα με την οικογένειά της σε χοιροσφάγια

Φεύγει από τη ζωή  στις 23 Απριλίου του 2002,ενώ και σήμερα γίνεται αναφορά στο όνομά της από τους παλιότερους συγχωριανούς.



Ευχαριστίες.
Ευχαριστώ πολύ τις κόρες της Κατίνα για τις πληροφορίες και τις φωτογραφίες που μου παραχώρησε ,καθώς επίσης και τις  Κούλα και Σοφία για την  ευμενή υποδοχή της πρότασης να γράψω λίγα λόγια για την μνήμη της μητέρας τους.
Ενα ακόμη ευχαριστώ στην Ευαγγελία Κ.Δημητροκάλλη για την βοήθειά της.