Επαναστατική Περίοδος 1821 στη Νάξο-Δόσεις ιστορίας.

 

1822: Οι πρόκριτοι των νησιών Ύδρας, Σπετσών και Ψαρών στέλνουν επιστολή στους προκρίτους και σε όλους τους κατοίκους της Νάξου.Αφού τους υπενθύμιζαν τον σκληρό αγώνα που είχε αναλάβει το έθνος εναντίον των Οθωμανών και τις σφαγές των Ελλήνων, υπογράμμιζαν ότι οι ίδιοι πολεμούν με τους στόλους τους υπέρ της πατρίδος και της ελευθερίας. Στον αγώνα αυτόν, όπως ανέφεραν, είχαν θυσιάσει με τη θέλησή τους τις περιουσίες τους για το κοινό καλό. Εξέφραζαν, λοιπόν, την απορία τους πώς βρίσκονταν Έλληνες οι οποίοι όχι μόνο δεν έσπευδαν από τα νησιά στην Πελοπόννησο, για να πολεμήσουν τους εχθρούς, αλλά φώναζαν ότι διαλύθηκε η Διοίκηση, ενώ οι ίδιοι δεν πλήρωναν ούτε καν τη δεκάτη. Κατόπιν αυτών, δήλωναν ότι θα προσφέρουν κάθε βοήθεια στα εντεταλμένα από την κυβέρνηση όργανα, για να εισπράξουν τις συνεισφορές και τη δεκάτη, ώστε να υπάρχουν χρήματα για την αντιμετώπιση του εχθρικού στόλου. Και, αν υπάρξουν έλληνες χριστιανοί που θα αρνηθούν τη συνεισφορά, τότε θα στείλουν πλοία για να τους τιμωρήσουν.

1822: Ο έπαρχος Νάξου Π. Δημητρακόπουλος σε επιστολή του προς τη Διοίκηση γράφει πως οι κάτοικοι της επαρχίας του αρνούνται να ομονοήσουν και να συνεννοηθούν για να ψηφίσουν τον παραστάτη τους στην Εθνοσυνέλευση. Οι ναξιώτες χωρικοί δεν ήθελαν να τους εκπροσωπεί άνθρωπος από τη Χώρα και οι κάτοικοι της Πάρου θεωρούσαν πως έπρεπε να είναι ανεξάρτητοι από τη Νάξο, με δικό τους παραστάτη. Ο έπαρχος ανέφερε επίσης την πληροφορία ότι οι κάτοικοι της Σαντορίνης κηρύχθηκαν εχθροί της Διοίκησης και το νησί τους σε πολιορκία. Ζητούσε, λοιπόν, να τον ενημερώσουν αν έπρεπε να εμποδίζει τα καΐκια που έπλεαν από τη Σαντορίνη στη Νάξο.
 

1823: Ο έπαρχος Νάξου πληροφορεί την κυβέρνηση για τις ανατρεπτικές ενέργειες του

μητροπολίτη Πάρου και Νάξου, που παρέσυρε τους πολίτες, με κίνδυνο να μην υπακούουν στη διοίκηση και να μην καταβάλλουν τους φόρους.

 
1824: Στη συνεδρίαση του Βουλευτικού παρουσιάζεται αναφορά των διασωθέντων από την καταστροφή της Κάσου, οι οποίοι παρακαλούσαν τη Διοίκηση: α) να ορίσει τόπο για την εγκατάσταση των διασωθέντων, β) να τους δοθούν τα απαραίτητα για την επιβίωσή τους και γ) να οριστούν τα νησιά Νάξος και Πάρος για την περίθαλψή τους. Στη συνεδρίαση της εποµένης ορίστηκαν τα νησιά αυτά για την περίθαλψη των προσφύγων και το µοναστήρι της Εκατονταπυλιανής, καθώς και άλλα µοναστήρια, για να εγκατασταθούν αυτοί και οι οικογένειές τους. Ακόµα, αποφασίστηκε να λειτουργήσει νοσοκοµείο για τους ασθενείς και να διανεµηθούν 12.000 οκάδες σιτάρι στις φτωχές οικογένειες.
 
1825 στη συνεδρίαση του Βουλευτικού παρουσιάζεται αναφορά του εφόρου της Παιδείας Γρηγορίου Κωνσταντά, με την οποία προτεινόταν να χρησιμοποιηθούν τα έσοδα μοναστηριών της Νάξου, που τα νέμονταν οι πρόκριτοι, για ίδρυση σχολείων. Στις 29 Ιουλίου αποφασίστηκε έλεγχος των οικονομικών των μοναστηριών και διάθεση χρημάτων από αυτά για πληρωμή των δασκάλων.

Βιβλίο «Σαν σήμερα στην Επανάσταση του 1821».

Γιάννης Γρυντάκης-Γιώργος Δάλκος-Αγγελος Χόρτης-Έκτορας Χόρτης

Εκδόσεις Μεταίχμιο.