Αγιος Σπυρίδωνας

Βιογραφία

Ο Άγιος Σπυρίδωνας  γεννήθηκε το 270 μ.Χ. στο τώρα κατεχόμενο χωριό Άσσια (Άσκια) της Κύπρου (και όχι στην Τριμυθούντα - σημερινή Τρεμετουσιά - όπως γράφουν πολλοί) από οικογένεια βοσκών, που ήταν κάπως εύπορη. Αν και μορφώθηκε αρκετά δεν άλλαξε επάγγελμα. Συνέχισε και αυτός να είναι βοσκός.

Σαν χαρακτήρας, ο Άγιος, ήταν απλός, αγαθός, γεμάτος αγάπη για τον πλησίον του. Τις Κυριακές και τις γιορτές, συχνά έπαιρνε τους βοσκούς και τους οδηγούσε στους ιερούς ναούς, και κατόπιν τους εξηγούσε την ευαγγελική ή την αποστολική περικοπή. Ο Θεός τον ευλόγησε να γίνεται συχνά προστάτης χήρων και ορφανών.

Νυμφεύθηκε ευσεβή σύζυγο και απέκτησε μια κόρη, την Ειρήνη. Γρήγορα, όμως, η σύζυγός του πέθανε. Για να επουλώσει το τραύμα του ο Σπυρίδων αφοσιώθηκε ακόμα περισσότερο στη διδαχή του θείου λόγου.

Μετά από πολλές πιέσεις, χειροτονήθηκε ιερέας. Και πράγματι, υπήρξε αληθινός ιερέας του Ευαγγελίου, έτσι όπως τον θέλει ο θείος Παύλος: «Ἀνεπίληπτον, νηφάλιον, σώφρονα, κόσμιον, φιλόξενον, διδακτικόν, τέκνα ἔχοντα ἐν ὑποταγῇ μετὰ πάσης σεμνότητας» (Α' προς Τιμόθεον γ' 2-7). Δηλαδή ακατηγόρητο, προσεκτικό, εγκρατή, σεμνό, φιλόξενο, διδακτικό, και να έχει παιδιά που να υποτάσσονται με κάθε σεμνότητα. Έτσι και ο Σπυρίδων, τόσο σωστός υπήρξε σαν ιερέας, ώστε όταν χήρεψε η επισκοπή Τριμυθούντος στην Κύπρο, δια βοής λαός και κλήρος τον εξέλεξαν επίσκοπο.


Να σημειώσουμε εδώ ότι ο Άγιος Σπυρίδων με το κύρος της αγίας και ηθικής ζωής του στην Α' Οικουμενική σύνοδο, που έγινε στη Νίκαια της Βιθυνίας (Μικρά Ασία) και στην οποία συμμετείχε, κατατρόπωσε τους Αρειανούς και αναδείχτηκε από τους λαμπρούς υπερασπιστές της Ορθόδοξης πίστης. Μάλιστα, όπως αναφέρει η παράδοση, αφού μίλησε για λίγο, κατόπιν έκανε το σημείο του Σταυρού και με το αριστερό χέρι, που κρατούσε ένα κεραμίδι, εις τύπον της Αγίας Τριάδος είπε: «Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρός» και έκανε να φανεί προς τα επάνω απ' το κεραμίδι φωτιά, δια της οποίας είχε ψηθεί αυτό. Όταν δε είπε: «Καὶ τοῦ Υἱοῦ», έρρευσε κάτω νερό, δια του οποίου ζυμώθηκε το χώμα του κεραμιδιού. Και όταν πρόσθεσε: «Καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» έδειξε μέσα στη χούφτα του μόνο το χώμα που απέμεινε  .

Ο Άγιος Σπυρίδων κοιμήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου του 350 μ.Χ.

Αν και το όνομα του χωριού κατά μια εκδοχή της παράδοσης το πήρε από το ξωκλήσι του Αγίου Αρσενίου εν τούτοις πολιούχος του χωριού  είναι ο Αγιος Σπυρίδωνας.

Λιτανεία

Δεν προκύπτει, εξ όσων γνωρίζουμε για ποιο λόγο ο Αγιος Σπυρίδωνας είναι ο πολιούχος του χωριού μας.

Η εκκλησία του άρχισε να κτίζεται στις 10 Μαρτίου του 1872 όπως αναφέρεται στο υπέρθυρο του ναού τα εγκαίνια όμως της εκκλησίας έγιναν την 18 Απριλίου του 1882 όπως αναφέρει ο παππά Ν.Ορφανός «18 Απριλίου εγκαινιάσθην η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος 1882 Αρχιερεύς Γργόριος.Ο εφημέριος Αγερσανί  Ν.Ορφανός ιερεύς».

Η κατασκευή και αγορά του Ευαγγελίου το 1912 από τον 

παπά Μιχάλη Καραμπάτση το 1912 όπως την δημοσίευσε ο Σπύρος Μιχαήλ Καραμπάτσης

Προσφάτως  ο Ορεινός Αξώτης δημοσίευσε την ιστορία της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα όπως την αφηγήθηκαν το 1962 αγερσανιώτες μαθητές και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό νησιωτόπουλο.

Δημοσιεύεται αυτούσια η ανάρτηση.

«Η ιστορία του Αγίου Σπυρίδωνα Αγερσανίου Νάξου μέσα από τα μάτια μαθητών του δημοτικού σχολείου το 1962

"Το χωριό μας έχει δύο εκκλησίες . Τον Άγιο Νικόλαο και τον Άγιο Σπυρίδωνα . 

Ο Άγιος Σπυρίδωνας είναι καινούργια εκκλησία , ευρύχωρη , μοναδικό στολίδι στο κέντρο του χωριού .

Η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα σήμερα.

Το κτίσιμο της ωραίας εκκλησίας μας έχει μια ιστορία . Έχουμε ακούσει από τους παππούδες μας , να λένε ότι στα παλιά χρόνια , η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος , δεν ήταν όπως είναι σήμερα . Οι παλαιοί κάτοικοι του χωριού , είχαν κτίσει στον ίδιο τόπο ένα μικρό εκκλησάκι , σαν αυτά που βλέπουμε στις εξοχές . Το μικρό αυτό εκκλησάκι , δεν χωρούσε τους κατοίκους του χωριού μας να εκκλησιάζονται σαν πιστοί χριστιανοί . Για αυτό το έτος 1872 αποφάσισαν να κατεδαφίσουν το μικρό εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνος και να κτίσουν μεγαλύτερη εκκλησία .

Τότε παπάς του χωριού μας ήτανε ο αείμνηστος Μιχαήλ Καραμπάτσης , ιερέας δραστήριος και καλός κληρικός . Ήταν Αγερσανιώτης , αγαπούσε το χωριό μας και ποθούσε να ανοικοδομηθεί το μικρό εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνος . Έτσι ανέλαβε την φροντίδα όλων των εργασιών . Κατά πρώτον διοργάνωσε επιτροπή , η οποία ανέλαβε να συγκεντρώσει χρήματα , διότι για να κτισθεί μια εκκλησία χρειάζονται πολλά χρήματα . Η επιτροπή αυτή κρατώντας την πολυχρονισμένη εικόνα του Αγίου Σπυρίδωνος γύριζε στα χωριά της Νάξου και μάζευε χρήματα για την ανοικοδόμηση .Επίσης έβγαζαν και δίσκους στην εκκλησία για τον ίδιο σκοπό .

Αφού συγκέντρωσαν αρκετά χρήματα , μετά από πολλά χρόνια , το έτος 1920 άρχισαν το έργο .Όλοι οι κάτοικοι του χωριού μικροί , μεγάλοι και γέροι έτρεχαν πρόθυμοι να εργαστούν , χωρίς πληρωμή , για να πραγματοποιήσουν την μεγάλη τους επιθυμία . Ο καιρός περνούσε και το όνειρο τους γινόταν πραγματικότητα . Μετά από πολλές ενέργειες και φροντίδες και αφού πέρασαν αρκετά χρόνια τελείωσε το κτίσιμο και στη συνέχεια η εσωτερική και η εξωτερική διακόσμηση .

Το έτος 1926 λειτούργησε ο ιερέας για πρώτη φορά . Η χαρά όλων των χωριανών μας ήταν απερίγραπτη . Σήμερα είναι το στολίδι του χωριού μας . Την ωραία μας εκκλησία την καμαρώνουμε όχι μόνο εμείς οι Αγερσανιώτες , αλλά και κάθε ξένος επισκέπτης . Το εσωτερικό της είναι στολισμένο με διάφορες υπέροχες εικόνες , αφιερώματα των πιστών .

Το εξωτερικό της είναι πολύ ωραίο με το πανύψηλο καμπαναριό της . Το προαύλιο της στολίζεται με διάφορα λουλούδια και καλλωπιστικά δέντρα . Και ο ηλεκτροφωτισμός της δίνει μια ακόμα ομορφιά . Την μνήμη του αγίου Σπυρίδωνος την γιορτάζουμε στις 12 Δεκεμβρίου και κάθε χρόνο μαζεύονται πολλοί Χριστιανοί στην εκκλησία μας για να προσευχηθούν και να ζητήσουν την προστασία του πολιούχου του χωριού μας . Μετά από την λειτουργία ακολουθεί πανηγύρι και διασκέδαση .

Σήμερα εμείς οι νεώτεροι χρωστούμε ευγνωμοσύνη σε όλους εκείνους που εργάστηκαν να ανοικοδομηθεί η εκκλησίας μας . Επίσης χρωστάμε ευγνωμοσύνη και στον σημερινό παπά μας Δημήτριο Ήμελλο ο οποίος ακούραστος πάντοτε φροντίζει για το καλό του χωριού μας και προσπαθεί να στολίσει και να παρουσιάσει ακόμη πιο όμορφη την εκκλησία μας .

Αγερσανί 1962

Μαθητές και μαθήτριες της Γ’ & Δ’ Δημοτικού Σχολείου Αγερσανίου Νάξου : Βασιλική Μαργαρίτου , Άρτεμις Χίου , Βασίλειος Δημητροκάλης & Μιχάλης Καλογείτωνας .’’

Το παραπάνω κείμενο είναι δημοσιευμένο στο περιοδικό  ΤΟ ΝΗΣΙΩΤΟΠΟΥΛΟ / 6^οτεύχος / Απρίλιος 1962 , το περιοδικό εξέδιδε ο Διδασκαλικός Σύλλογος Νάξου και αποτελεί σήμερα μέρος του Ιστορικού Αρχείου Νάξου /ΓΑΚ .».

Στην λειτουργία χοροστατεί ο επίσκοπος Παροναξίας και συνλειτουργούν εκτός του παπά του χωριού και άλλοι ιερείς.

Πλήθος  πιστών από όλο το νησί παρακολουθεί την θεία λειτουργία και εν συνεχεία ακολουθεί την λιτανεία(γύρα) της εικόνας του στα δρομάκια του χωριού.

Η γιορτή του Αγίου Σπυρίδωνα αποτελεί το χειμερινό πανηγύρι του χωριού με όργανα στα καταστήματα του χωριού.Η διασκέδαση μπορούμε να πούμε ότι είναι μια μικρογραφία των κάποτε μεγάλων πανηγυριών του καλοκαιριού.

Ο αυλόγυρος της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα χρησιμοποιείται για τις εκδηλώσεις του χωριού όπως οι Απόκριες που εξακολουθεί και σήμερα παρόλο τον πληθυσμό του να στερείται μιας πλατείας.

Ο αυλόγυρος επίσης ήταν και εξακολουθεί να είναι και ο τόπος   των παιχνιδιών των παιδιών του χωριού.

Βιβλιογραφία

1.Βιβλίο Αγερσανί Νάξου

2.Ορεινός Αξώτης